بسیاری معتقدند که استفاده از امکانات شبکه رایانهها، کاری تخصصی است و کاربران مبتدی نمیتوانند از این ویژگی و امکانات آن بهره ببرند. اما ما بر این اعتقادیم که تمامی کاربران حق دارند تا در این زمینه اطلاعاتی داشته باشند. بدون تردید فراگیری بسیاری از نکات فنی و تخصصی مربوط به شبکههای رایانهای برای کاربران مبتدی دشوار و البته غیرکاربردی خواهد بود. اما آگاهی از برخی اصول مقدماتی این مقوله نه تنها لازم بلکه ضروری نیز بهنظر میرسد. تصمیم داریم تا از این شماره به بیان نکاتی در زمینه شبکههای رایانهای بپردازیم. هر چند ممکن است این بحث کمی طولانی شده و در چندین شماره آینده ادامه پیدا کند اما سعی میکنیم حتیالمقدور بهطور خلاصه و مفید به آموزش نکات مربوط به این موضوع بپردازیم.
فلسفه استفاده از شبکه
امروزه از امکان شبکه کردن رایانهها برای پیادهسازی بسیاری از پروژههای
بزرگ دولتی و خصوصی استفاده میشود. به عنوان مثال تمامی سیستمهایی که در
یک اداره دولتی توسط کارمندان متعدد استفاده میشود با اتصال به یک شبکه
مرکزی، مسیر مشترکی برای تبادل اطلاعات پیدا میکند. بدون شک در مراجعه به
ادارات و سازمانهای مختلف، نمونه این عملکرد را دیدهاید. در شرایط فعلی
استفاده از فناوری شبکههای رایانهای به امری اجباری در تمامی مشاغل تبدیل
شده است.
در اکثر ادارات، سازمانها و شرکتهایی که از این فناوری استفاده میکنند
معمولا سیستمی به عنوان سیستم مادر یا همان سرور (Server) در نظر گرفته
میشود و کاربران از طریق شبکه با آن ارتباط برقرار میکنند. تمامی
اطلاعاتی که نیاز به ذخیرهسازی و بایگانی دارد در این سیستم مرکزی قرار
میگیرد و هر کاربر با استفاده از نام کاربری و کلمه عبور خود، به اطلاعاتی
که مورد نیاز اوست، دسترسی پیدا میکند. بنابراین حد و مرز دسترسی افراد
کاملا مشخص بوده و از سوی دیگر تمامی فعالیتهای انجام شده توسط آنها با
ذکر جزئیات ثبت میگردد. البته این نگاه به شبکه، نگاهی پیشرفته و تخصصی
است که رعایت اصول مربوط به پیادهسازی و امنیت آن را مطرح میکند. اما اگر
بخواهیم به زبانی ساده و در ابتداییترین سطح استفاده از شبکه صحبت کنیم،
باید اینگونه بگوییم که دو کاربر که با دو رایانه مختلف کار میکنند،
میتوانند برخی از اطلاعات را بهطور مشترک استفاده کرده و آنها را ردوبدل
کنند. ما نیز قصد داریم مطالبی را در همین سطح و برای استفاده در منزل و
یا شرکتهای کوچک مطرح کنیم. بدون تردید علاقهمندان به فراگیری حرفهای
این مبحث، با منابع مورد نیاز جهت مطالعه و آموزش آن آشنایی دارند.
مزایای شبکه برای کاربران مبتدی
میخواهیم به زبانی ساده درباره مقدماتیترین فواید استفاده از شبکه صحبت
کنیم. امروزه در بسیاری از منازل، علاوه بر رایانههای رومیزی، لپتاپ نیز
وجود دارد. بنابراین وجود دو رایانه در یک منزل و یا در یک محدوده بسیار
نزدیک، کاملا منطقی و قابل قبول است. حال فرض کنید میخواهیم حجم محدودی از
اطلاعاتی را میان این دو رایانه تبادل کنیم. راههای مختلفی برای انجام
این کار وجود دارد. یک راه این است که اطلاعات را روی CD و یا DVD رایت
کرده و انتقال دهیم. راه دوم استفاده از فلشمموری است. اما راه دیگری که
میتواند مد نظر قرار بگیرد استفاده از فناوری شبکه است. شما میتوانید با
شبکه کردن این دو رایانه، به سادگی اطلاعات را میان آنها جابهجا کنید.
البته انجام این کار نیازمند مقدماتی نیز است.
زمینه دیگری که کاربرد شبکه را به شما نشان میدهد، اینترنت است. کاربرانی که از اینترنت پرسرعت استفاده میکنند میتوانند به راحتی امکان استفاده از آن را در بیش از یک سیستم ایجاد کنند. البته برای انجام این کار لازم است تا مودم مورد استفاده شما قابلیت چندکاربری را داشته باشد که اغلب مودمهای امروزی این ویژگی را دارند. با این کار به سادگی میتوان اینترنت را میان چند کاربر مختلف به اشتراک گذاشت. زمینه دیگری که بیش از سایر زمینهها مورد توجه و استقبال کاربران قرار میگیرد، بازیهای رایانهای است.
در اغلب بازیهای رایانهای امروزی، امکان بازی گروهی یا همان شبکهای در بازیها گنجانده شده است. یعنی چندین کاربر میتوانند بهطور همزمان از یک بازی مشترک استفاده کرده و در رقابتی تنگاتنگ حضور داشته باشند. شاید این زمینه مهمترین کاربرد امروزی شبکه در میان کاربران باشد. این در حالی است که بسیاری از این کاربران با نحوه تبادل و جابهجایی اطلاعات در شبکههای رایانهای آشنایی ندارند.
مصطفی عبدالهی